1-3 Szatan W Średniowieczu
Rosnący Wpływ Pogaństwa
Przez wiele stuleci Chrześcijaństwo było pod wpływem Pogaństwa, co wiązało się z przenikaniem pogańskich idei do Chrześcijańskiej teologii. J.B.Russell podsumował to w ten sposób: “Chrześcijański koncept Diabła był pod wpływem elementów ludowego folkloru. Niektóre element pochodziły ze starszej, Południowej, Śródziemnomorskiej kultury, a inne z Celtyckich, Teutonicznych i  Słowiańskich religii Północy. Pogańskie idee spenetrowały Chrześcijaństwo w taki sam sposób, w jaki Chrześcijaństwo spenetrowało Pogaństwo”[1]. Tak wiec Celtycki Bóg podziemia, Cernunnos, “rogaty bóg”, z łatwością został zasymilowany do Chrześcijaństwa, tak samo jak i pogańskie święto obchodzone 25 Grudnia zostało zaadoptowane jako
`Boże Narodzenie`. Rogate skandynawskie bogi były z łatwością porównane z Diabłem- stąd też idea, że Diabeł ma rogi, stała się popularna w Chrześcijańskiej sztuce [chociaż nie ma na to żadnej Biblijnej podstawy, że Diabeł ma rogi]. Hilda Davidson skrupulatnie przestudiowała skandynawskie poglądy na postać Diabła i wykazała w swej pracy jak te poglądy zostały wprowadzone do Chrześcijaństwa- zamiast utrzymać radykalne spojrzenie Ewangelii i Królestwa Bożego, które ma całkowicie przeciwstawne spojrzenie na ten temat [2]. Kiedy Diabeł został powiązany z bogiem Pan, to zaczął być opisywany jako mający kopyta, kozią sierść i duży nos [3]. Tak wiec Diabeł nie był już opisywany jako mający długie owłosienie, ale ostre krótkie włosy, podobnie jak są przedstawiane północnoeuropejskie bożki zła. Tak więc `nowo nawróceni` do Chrześcijaństwa mogli utrzymać wiele dotychczasowych poglądów i wkrótce stało się jedną z podstawowych nauk  głównego nurtu `Chrześcijaństwa`. Na przykład  północnoeuropejski strach przed demonami, które wchodzą do  człowieka, prowadził do zamykania ust w czasie ziewania, a także strach przed kichaniem ponieważ zaczerpniecie świeżego powietrza powodowało błyskawiczne wejście demonów do człowieka. Chrześcijaństwo zaadoptowało te praktyki, dodając frazę “Bóg cię pobłogosławi” kiedykolwiek stok kichnął. Była to próba schrystianizowania tych zwyczajów.

 Wpływ Islamu
Jest to dosyć widoczne, że Koran był zainspirowany zarówno Hebrajskimi, jak i Bliskowschodnimi mitami. Pogląd Islamu na Diabła jest bardzo podobny do popularnego Chrześcijańskiego poglądu, chociaż wyrażony pod rożnymi nazwami. Koran uczy ze Iblis [Szatan] upadł, ponieważ nie chciał się pokłonić nowo stworzonemu Adamowi. To jest dalekie od tego, co Biblia uczy i która nie mówi nic na temat Szatana w Edenie ani w całej księdze Rodzaju. Ale nauki Koranu są bardzo podobne do nauczania  Chrześcijańskich `ojców`, którzy mówili, że Szatan zazdrościł Adamowi i `upadł` z powodu jego zawiści i okaleczonej dumy. To z kolei było rezultatem wpływu apokryficznej Żydowskiej księgi “Księga Adama i Ewy”. Konkluzja jaką chciałbym wyciągnąć z tego jest taka, że pogląd popularnego Chrześcijaństwa na temat Diabła jest bardzo podobny do Żydowskich mitów oraz do Islamskich/pogańskich wierzeń, ale ma niewiele do czynienia z Biblijnym sprawozdaniem.
Teologia Średniowiecza
Grzegorz “Wielki” i inni kontynuowali próbę `borykania się` z przeciwieństwami i teologicznymi problemami związanymi z wiarą w osobę Szatana. Grzegorz rozwinął teorie, że Szatan ma władzę nad człowiekiem, ponieważ Bóg mu ją dał jako karę za nieposłuszeństwo człowieka. To znowu stawia wiele znaków zapytania. Jak ktoś może być karany za grzechy poprzez wydanie go w ręce tego, kto chce żebyśmy grzeszyli jeszcze więcej-i jak to może być czynione przez Boga, którego celem jest odkupienie człowieczeństwa z grzechu? I dlaczego Bóg musiał nas wykupić od Diabła krwią Swego Syna? I jeżeli to się już stało na krzyżu, to jak to jest możliwe, że ludzkość jest wciąż w mocy “Szatana” w taki sam sposób, w jaki ludzkość była przed ukrzyżowaniem ? Widząc, że Bóg ma nieskończoną wiedzę na temat przyszłości, to dlaczego Bóg pozwolił/pozwala Szatanowi robić co mu się podoba? Wygląda na to, że, to wypacza Biblijną naukę, że Bóg jest zasmucony z powodu naszego grzechu, z powodu naszego świadomego odchodzenia od Jego dróg: a nie ponieważ jakiś rywalizujący bóg tymczasowo jest lepszy od Niego.

Anzelm kontynuował to bolesne argumentowanie. Zdesperowany, aby uniknąć akceptacji, że to Bóg jest autorem zła, kontynuował obarczanie Szatana za zło, ale miał kłopoty, aby wytłumaczyć dlaczego Bóg pozwolił Szatanowi zgrzeszyć. Anzelm twierdził, ze Bóg zaoferował Diabłu laskę, ale Diabeł odrzucił tą ofertę. Ale tu znowu, zdając sobie sprawę z Bożej wiedzy o przyszłości, nasuwa się pytanie o początek grzechu, i co więcej- o to, dlaczego Bóg pozwolił na to i skąd Diabeł miał pokusę żeby odrzucić łaskę?

Tomasz z Akwinu miał także problem z początkiem grzechu oraz zła. Uczył on, że grzech oraz zło istnieją tylko w uczynkach, dlatego też Bóg nie był źródłem grzechu poprzez danie człowiekowi wolnej woli. Podczas gdy jest to umysł człowieka, który ma wolną wolę, co rzeczywiście jest Biblijnym źródłem grzechu, to gorliwość Tomasza z Akwinu by odseparować Boga od czegokolwiek co jest negatywne, doprowadziła do odejścia od ABECADŁA nauk Jezusa jakie wygłosił w przemówieniu na Gorze[Mat 5-7]. W tym przemówieniu bowiem Jezus w sposób jasny wyłożył, że grzech nie jest tylko w uczynkach, ale także w myślach. Tu znowu Tomasz podążył za zwykłą Chrześcijańską tendencją, aby zignorować olbrzymi Biblijny nacisk, że grzech powstaje w sercach, tak więc jest potrzeba by kontrolować umysł, a nie tylko aby być po stronie Boga w jakimś kosmicznym konflikcie, który obserwujemy na ziemi.

Chrześcijańska Sztuka
Średniowiecze przysłużyło się w rozwoju postaci Szatana poprzez powszechne obrazowanie go w sztuce artystycznej, czyniąc ten pogląd widzialny, a przez to bardziej rozpowszechniony. Trudności i wypaczenia napotykane przez główny nurt Chrześcijaństwa w zrozumieniu idei Diabła jest odzwierciedlony w sposobie, w jakim Chrześcijańskie pisma i sztuka opisuje Szatana, Lucyfera, itd. Na przykład, podczas rozpadu Rzymskiego Imperium, Chrześcijańska sztuka wyrażała postać Szatana w sposób coraz bardziej przerażający i zły, być może jako odzwierciedlenie rosnącego odczuciu zła i nieszczęść jakie pochłaniało imperium. Już wcześniej zaznaczyłem, że kiedykolwiek występowały plagi głodu oraz chorób w średniowiecznej Europie, to wizerunki Szatana oraz piekła były bardziej zatrważające w Chrześcijańskiej literaturze i sztuce [4]. J.Zandee zaobserwował jak w Egipcie, Kościół Koptyjski wprowadził do jego nauk okoliczne wierzenia na temat Diabła- np. Demony miały “głowy dzikich zwierząt, z ognistymi językami wystającymi z ich paszcz, z żelaznymi zębami”[5]. Inne badania wykazały podobną mieszaninę pogańskich idei Diabła jakie pojawiły się w Europejskim Chrześcijaństwie. Jednak z upływem czasu zaczęto mówić o Diable, nie jako o fizycznej istocie, ale jako o mniej zdefiniowanej, demonicznej, “duchowej” istocie. J.B.Russell w podobny sposób doszedł do wniosku, jak widzialny obraz demonów zmieniał się z biegiem czasu- tu znowu  wykazując, że istnieją one w zmieniającym się punkcie widzenia ludzi, a nie w odzwierciedleniu tego, co mówi Biblia: “W sztuce Bizancjum, demony są zazwyczaj antropomorficzne, wyglądające jako aniołowie…czarni, czasami mający rogi i ogony…w piętnastym i szesnastym wieku zaszła radykalna zmiana z ludziom podobnych istot do potworów w Grecji, Rumuni i Rosji, kiedy to demony przybrały formę zwierząt…owiec, psów…świń”[6] Zaobserwował on także, że “węże z ludzkimi twarzami pojawiają się w sztuce wielu kultur; takie wyobrażenie stało się popularne w Chrześcijańskiej sztuce w trzynastym wieku”[7]. Lekcja, jaką możemy wyciągnąć z tego, jest taka, że historia sztuki odzwierciedla jak “Chrześcijańska” idea Diabła była pod wpływem pogaństwa, a także otaczających wydarzeń społecznych, zamiast pod wpływem rzetelnego stadium Biblijnego.

Ilustrowane prace Dantego miały być może największy wpływ na wyobrażenia idei osoby Szatana w umysłach ludzi. Odstępując od prostego użycia słowa piekło jako grób, Dante zadecydował, że jeżeli są różne stopnie grzesznych aniołów, to muszą też być rożne stopnie piekła jako kary dla nich. Szatan, oczywiście był umiejscowiony w samym centrum piekła, uwięziony w ciemności i w lodzie. Oczywiście dla każdego rozumującego umysłu, piekło jako miejsce ciemności i lodu, zaprzecza popularnej idei, że to też jest miejscem ognia. Sprzeczności w Dantego w opisie piekła i Szatana są ogromne- zadecydował on, że Szatan musiał gdzieś wylądować kiedy zeszedł/został zrzucony na ziemie, więc zasugerował, że  kratery ziemskie i depresje były miejscem gdzie upadli/wylądowali aniołowie. Straszliwość  Inferna Dantego jest całkowicie odrzucona przez większość ludzi w dzisiejszych czasach, nawet tych, którzy wierzą w osobę Szatana. Jednak ci sami ludzie wciąż upierają się przy idei, tym samym błędnym zrozumieniu na temat upadłych aniołów, Szatana będącego zrzuconym z nieba na ziemię, itd., które rozpowszechnił ten sam Dante. Dlaczego wiec myślą oni, że idee Dantego były blednę? Czy mają lepszą odpowiedź na zagadnienia, które Dante próbował rozwiązać- np. gdzie Szatan i jego aniołowie wylądowali, gdzie potem poszli,, itd…?

Demonizacja
Średniowiecze było czasem używania osoby Szatana i mitu kosmicznej wojny, po to żeby demonizować ludzi – Żydów i Muzułmanów, niejako będących w przymierzu z Szatanem; anty-Semityzm, wyprawy krzyżowe i wojny przeciwko Muzułmanom, itd, były usprawiedliwiane przez oskarżanie ich za to, że nalezą do `Szatana`- tak więc każde okrucieństwo było usprawiedliwione. Twierdzono, że Szatan zabił Jezusa, kiedy Żydzi zabili Jezusa, tak wiec Żydzi = Szatan i dlatego powinni być wyniszczeni. Był tam wygodny stereotyp Żyda z dużym nosem, który przypominał pogańskiego boga zła z dużym nosem [zobacz fig.1]. Tu widzimy w jaki sposób skrzywiona teologia odzwierciedla w praktyce sposób zachowania. Biblijna nauka mówi, że Jezus zniszczył Szatana na krzyżu[Heb.2:14]. A nie na odwrót; I ze nikt nie odebrał mu Jego życia, On położył swoje życie za nas[Jana 10:18]. Mit kosmicznej wojny, żeby demonizować ludzi, doprowadził do morderstwa setki tysięcy ludzi w średniowieczu w szaleństwie polowania na czarownice, które zostało rozpętane w całej Europie. Każda katastrofa jaka się wydarzyła była przypisywana Szatanowi, tak więc jego słudzy na ziemi musieli być znalezieni i zabici. Każdy też, kto fizycznie albo teologicznie `różnił` się od tłumu był uznawany za sługę Szatana na ziemi.

Wydaje mi się, że nic się nie zmieniło; wygląda na to, że nasza rasa ma nieuleczalną chorobę obwiniania naszych przeciwników za wszelkie zło jakie się dzieje. Niektórzy muzułmanie demonizują Amerykę jako “wielkiego Szatana”. Chrześcijanie zachodu robią to samo względem Muzułmanów. Zamiast stawić czoła naszemu osobistemu grzechowi, ludzkość gorliwie szuka możliwości, aby przenieść winę na innych – Żydów, Katolików, Komunistów, Rosjan, Arabów, czarnych, białych…podczas gdy korzeniem wszelkiego zła jest na przykład okrucieństwo, nienawiść, itd., które są w naszych sercach. Sercach każdego z nas[Mk.7:15-23].

Odnośniki
(1) J.B. Russell, Lucifer: The Devil In The Middle Ages (Ithaca: Cornell University Press, 1992) s. 62.
(2) H.R.E. Davidson, Scandinavian Mythology (London: Hamlyn, 1982) ss. 94-96; H.R.E. Davidson, The Lost Beliefs Of Northern Europe (London: Routledge, 1993).
(3) Połączenie pogańskiego boga Pan z popularnym konceptem Diabła jest dobrze udokumentowane w P. Merivale, Pan The Goat-God (Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1969).
(4) Zobacz  R. Emmerson, The Antichrist In The Middle Ages (Seattle: University Of Washington Press, 1981) rozdział 4.
(5) J. Zandee, Death As An Enemy (Leiden: Brill, 1960) s. 329.
(6) J.B. Russell, Lucifer: The Devil In The Middle Ages (Ithaca: Cornell University Press, 1992) s. 49.
(7) ibid s. 211. 

Wstep

Rozdzial 1: Historia Doktryny
1-1 Historia Diabla I Szatana W Starotestamentowych Czasach
1-1-1 Izrael w Niewoli: Babilonskie I Perskie Wplywy
1-1-2 Grecki Wplyw
1-2 Diabel po Nowym Testamencie
1-2-1 Szatan wedlug Jystyna Meczennika
1-2-2 Szatan wedlug Ireneusza i Tertuliana
1-2-3 Szatan wedlug Clemensa i Orygena
1-2-4 Szatan wedlug Lactanjusza i Anastazjusza
1-2-5 Szatan wedlug Augustyna
1-3 Szatan w Sredniowieczu
1-4 Szatan od Czasow Reformacji
1-4-1 Szatan w Raju Utraconym
1-5 Protestanci: Opor Popularnej Ideii Diabla
1-6 Diabel I Szatan we wspolczesnym mysleniu

Rozdzial 2: Niektore Podstawowe Nauki Biblijne
2-1 Aniolowie
2-2 Pochodzenie Grzechu i Zla
Dygresja 2: Rzymianie oraz madrosc Solomona
Dygresja 3: Kontekst Rodzaju 1-3
2-3 Szatan i Diabel
2-4 Zydowski Szatan
2-5 Pieklo
Dygresja 4 "Duchy w wiezieniu"

Rozdzial 3: Praktyczne Powiazania
3-1 Niektore Praktyczne Powiazania
3-1-1 "Byc duchowego usposobienia": Sedno Chrzescijanstwa
3-2 Diabel i Szatan: Trudne Pytania

Rozdzial 4: Demony
4-1 Diabel, Szatan i Demony
4-2 Demony i Balwany
4-3 Demony i Choroby
4-4 Jezyk Tamtych Dni
Dygresja 5 Bog Adoptuje Ludzka Perspektywe
4-6 Demony: Dlaczego Jezus Nie Skorygowal Ludzi?
4-7 Psychologia Wiary w Demony
4-8 Demony: Podsumowanie

Rozdzial 5: Niektore Przekrecone Wersety
Rozdzial 5 Studium Niektorych Biblijnych Wersetow Ktore Wspominaja Diabla i Szatana
5-2 Waz w Edenie
5-3 Synowie Bozy i Corki Ludzkie
5-4 Szatan w Hioba
5-4-1 Satan w Hioba: Wspolwierny?
5-4-2 Szatan w Hioba: Aniol-Szatan?
5-4-3 Obalenie Mitu 'Szatana' w Hioba
5-5 Lucyfer Krol Babilonu
5-6 Nanaszczony Cherubin
5-7 Szatan w Zachariasza 3
5-8 Kuszenie Jezusa
5-8-1 Jezus Na Pustyni: Studium Jezykowe Oraz Natura Pokus
5-8-2 Kuszenie Na Pustyni: Spojrzenie W Myslenie Jezusa
5-9 Nieczyste Duchy
5-10 Diabel I Jego Aniolowie
5-11 Szatan Zabiera Slowo
5-12 Szatan Jak Blyskawica
5-13 Szatan Wstepuje w Judasza
5-14 Piotr I Szatan
5-15 Wasz Ojciec Diabel
5-16 Przesladowanie Przez Diabla
5-17 Dziecko Diabla
5-18 Moc Szatana
5-19 Wydanie Szatanowi
5-20 Bog /Ksiaze Tego Swiata
5-21 Aniol Swiatlosci
5-22 Wyslannik Szatana
5-23 Ksiaze Nadziemski
5-24 Dawac przystep Diablu
5-25 Zasadzki Diabelskie
5-26 Sieci Diabelskie
5-27 Poszli za Szatanem
5-28 Przeciwstaw Sie Diablu
5-29 Lancuchy Ciemnosci
5-30 Cialo Mojzesza
5-31 Synagoga Szatana
5-32 Michal i Wielki Smok
5-33 Diabel i Szatan Zwiazani
Dygresja 6: "Czlowiek Bezprawia " (2 Tes. 2)

Rozdzial 6: Troche Koncowych wnioskow
6-1 Prawdziwy Diabel: Koncowe Wnioski
Legion i Gadarenskie Swinie