Prawdziwe Diabeł Biblijna Wyjaśnienie. Tlumaczenie: Waclaw Cwiecek

Kompletna książka jak PDF

Rozdzial 1: Historia Doktryny
1-1 Historia Diabla I Szatana W Starotestamentowych Czasach
1-1-1 Izrael w Niewoli: Babilonskie I Perskie Wplywy
1-1-2 Grecki Wplyw
1-2 Diabel po Nowym Testamencie
1-2-1 Szatan wedlug Jystyna Meczennika
1-2-2 Szatan wedlug Ireneusza i Tertuliana
1-2-3 Szatan wedlug Clemensa i Orygena
1-2-4 Szatan wedlug Lactanjusza i Anastazjusza
1-2-5 Szatan wedlug Augustyna
1-3 Szatan w Sredniowieczu
1-4 Szatan od Czasow Reformacji
1-4-1 Szatan w Raju Utraconym
1-5 Protestanci: Opor Popularnej Ideii Diabla
1-6 Diabel I Szatan we wspolczesnym mysleniu

Rozdzial 2: Niektore Podstawowe Nauki Biblijne
2-1 Aniolowie
2-2 Pochodzenie Grzechu i Zla
Dygresja 2: Rzymianie oraz madrosc Solomona
Dygresja 3: Kontekst Rodzaju 1-3
2-3 Szatan i Diabel
2-4 Zydowski Szatan
2-5 Pieklo
Dygresja 4 "Duchy w wiezieniu"

Rozdzial 3: Praktyczne Powiazania
3-1 Niektore Praktyczne Powiazania
3-1-1 "Byc duchowego usposobienia": Sedno Chrzescijanstwa
3-2 Diabel i Szatan: Trudne Pytania

Rozdzial 4: Demony
4-1 Diabel, Szatan i Demony
4-2 Demony i Balwany
4-3 Demony i Choroby
4-4 Jezyk Tamtych Dni
Dygresja 5 Bog Adoptuje Ludzka Perspektywe
4-6 Demony: Dlaczego Jezus Nie Skorygowal Ludzi?
4-7 Psychologia Wiary w Demony
4-8 Demony: Podsumowanie

Rozdzial 5: Niektore Przekrecone Wersety
Rozdzial 5 Studium Niektorych Biblijnych Wersetow Ktore Wspominaja Diabla i Szatana
5-2 Waz w Edenie
5-3 Synowie Bozy i Corki Ludzkie
5-4 Szatan w Hioba
5-4-1 Satan w Hioba: Wspolwierny?
5-4-2 Szatan w Hioba: Aniol-Szatan?
5-4-3 Obalenie Mitu 'Szatana' w Hioba
5-5 Lucyfer Krol Babilonu
5-6 Nanaszczony Cherubin
5-7 Szatan w Zachariasza 3
5-8 Kuszenie Jezusa
5-8-1 Jezus Na Pustyni: Studium Jezykowe Oraz Natura Pokus
5-8-2 Kuszenie Na Pustyni: Spojrzenie W Myslenie Jezusa
5-9 Nieczyste Duchy
5-10 Diabel I Jego Aniolowie
5-11 Szatan Zabiera Slowo
5-12 Szatan Jak Blyskawica
5-13 Szatan Wstepuje w Judasza
5-14 Piotr I Szatan
5-15 Wasz Ojciec Diabel
5-16 Przesladowanie Przez Diabla
5-17 Dziecko Diabla
5-18 Moc Szatana
5-19 Wydanie Szatanowi
5-20 Bog /Ksiaze Tego Swiata
5-21 Aniol Swiatlosci
5-22 Wyslannik Szatana
5-23 Ksiaze Nadziemski
5-24 Dawac przystep Diablu
5-25 Zasadzki Diabelskie
5-26 Sieci Diabelskie
5-27 Poszli za Szatanem
5-28 Przeciwstaw Sie Diablu
5-29 Lancuchy Ciemnosci
5-30 Cialo Mojzesza
5-31 Synagoga Szatana
5-32 Michal i Wielki Smok
5-33 Diabel i Szatan Zwiazani
Dygresja 6: "Czlowiek Bezprawia " (2 Tes. 2)

Rozdzial 6: Troche Koncowych wnioskow
6-1 Prawdziwy Diabel: Koncowe Wnioski
Legion i Gadarenskie Swinie

5-25 Zasadzki Diabelskie
Efezjan 6:11-13: “Przywdziejcie całą zbroję Bożą, abyście mogli ostać się przed zasadzkami diabelskimi.  Gdyż bój toczymy nie z krwią i z ciałem, lecz z nadziemskimi władzami, ze zwierzchnościami, z władcami tego świata ciemności, ze złymi duchami na wysokich miejscach. Dlatego weźcie całą zbroję Bożą, abyście mogli stawić opór w dniu złym i, dokonawszy wszystkiego, ostać się”

Popularna Interpretacja
To jest brane, by wskazać, że są niegodziwe duchy w niebie, które czynią świat grzesznym, przeciwko którym musimy walczyć. Uważa się, że te duchy / aniołowie są nadludzkimi istotami we władzy.

Komentarze
1. Aniołowie nie są wspomniani tutaj.

2. Ten fragment podaje listę różnych rzeczy, przeciw którym chrześcijanie walczą - nie mówi, że te rzeczy próbują wejść do człowieka i sprawiają by grzeszył.

3. Świat jest pod kontrolą Boga, a nie tych złych istot w niebie (Dan. 4: 32). “Wszystka władza” w niebie i na ziemi został dana Jezusowi (Mat. 28:18) przez Boga (Obj. 3:21; Łuk. 22:29), tak więc nie może być również opętanych przez niegodziwe istoty w niebie.

4. Zobaczyliśmy, że nie może istnieć żadna grzeszna istotą w niebie sama przez się (Ps. 5: 4 & 5; Hab. 1:13; Mat. 6:10).

5.  Wiersz 12 może zostać przetłumaczony “Ponieważ walczymy nie tylko przeciw ciału i krwi..” tzn. nie walczymy tylko przeciw indywidualnemu człowiekowi, ale przeciw zorganizowanym systemom.

6. Jest dużo symbolicznego języka w wers. 11-17 - zbroja chrześcijanina jest symboliczna, tak jak jest to z walką, wiedząc że “sługa Pana nie powinien się wdawać w kłótnie, ale /ma/ być łagodnym względem wszystkich” (2 Tym. 2:24); wers. 12 powinien zostać  podobnie zinterpretowany.

7. Jeżeli “Diabeł” został zrzucony z nieba w Edenie, jak mógł on być i jego zwolennicy nadal w dosłownych niebach za czasów Pawła?

Sugerowane Wyjaśnienia:
1. Kontekst jest ustawiony w wers. 13. Przygotowanie musiało być, ponieważ kościół stawał wobec “złego dnia”. To odsyła do okresu szczególnego prześladowania kościoła, które miało zbliżać się z rąk Rzymian, wiedząc, że byli oni jedynymi ludźmi z wystarczającą władzą, by utworzyć “zły dzień” dla chrześcijańskiego kościoła w czasie, w którym pisał Paweł (1 Piotra. 4:12; 5:8-9). Walka działa się przeciw “władcom tego ciemnego świata”, którymi w tamtych czasach byli Rzymianie. Zauważ, że walka jest duchową walką, by utrzymać wiarę (2 Kor. 10:3-5). Ten czas zła zaczął się już, gdy Paweł pisał (Ef. 5:16)- “dni są złe’.

2. “Księstwa” jest przetłumaczone jako “urzędy” w Łukasza 12:11; ludzki “władca” w sensie ludzkiego rządu w 1 Koryntian 15:24 i “władza” rzymskiego gubernatora w Łukasza 20:20. Tak więc to niekoniecznie musi mieć odniesienia do jakiejś władzy lub księcia w niebie.

3. “Władze” jest przetłumaczone jako “władza” rzymskiego gubernatora w Łukasza 20:20 i odnosi się jednego mającego “władzę” w Mateuszu 7:29. Musimy “zależeć od księstw i władz” (Tytus 3:1) w sensie ziemskich rządów, o tyle o ile, nie proszą nas, żebyśmy zrobili rzeczy, które są sprzeczne z Prawem Boga (Dz. 5:29; 4:19; Mat. 19:17). Jeżeli “księstwa i władze” są złymi istotami w niebie, którym musimy się opierać, to dlaczego kazano nam zależeć od nich? Jeżeli akceptujemy, że odnoszą się one do ludzkich gubernatorów i władz, wtedy to jest łatwo zrozumiałe.

4. “Niegodziwe duchy w wysokich (niebieskich) miejscach”. Pokazaliśmy, że to nie może odnosić się do niegodziwych istot w niebie. Wysoka pozycja prawdziwych wierzących w Chrystusa jest opisana jako będąca “w niebieskich miejscach w Chrystusie” (Ef. 2:6). “Duchy” mogły zostać użyte, by opisać tych w kościele, którzy mieli dary ducha; dając listę poleceń, w jaki sposób należy stosować dary ducha, Paweł stwierdza: “Jeżeli komuś (w kościele) wydaje się, że jest prorokiem albo duchownym (tzn. obdarowany duchem, zob. N.I.V.), niech zrozumie, że to, co wam piszę, jest nakazem Pańskim” (1 Kor. 14:37). 1 Koryntian 14 pokazuje, że istniał duży problem w kościele wierzących źle używających darów Ducha. Hebrajczyków 6:4-6 opisuje pewnych żydowskich chrześcijan w pierwszym wieku, którzy posiadali dary Ducha, ale którzy odwodzili kościół od prawdziwego chrześcijaństwa przez ich nastawienie. Ci byli pierwszym przykładem niegodziwych duchów w niebiosach (tzn. wewnątrz kościoła). Świątynia i arka są czasami nazwane niebam (2 Sam. 15:25, por. 1 Krl. 8: 30; 2 Kron. 30:27; Ps. 20: 2 & 6; 11: 4; Heb. 7:26). Kościół jest nową świątynią. W taki sam sposób jako niegodziwi ludzie mogliby być w świątyni, tak również mogli oni być w niebiosach kościoła. Posiadanie Ducha niekoniecznie oznaczało, że ktoś był akceptowany w oczach Boga, np. Saul posiadał Ducha na jakiś czas (1 Sam. 10:10) jak również Sędziowie Izraela (Num. 11:17) chociaż nie byli oni prawi; nie uwierzyli w sprawozdania Joshua i Kaleba i dlatego zostali potępieni, by umrzeć jak inni Izraelici, pomimo, iż posiadali Ducha -Psalm 82:1-7 mówi aż nadto. Kościoły za czasów Obj. 1 i 3 posiadały dary pomimo swoich błędów, aż w końcu ich świecznik został usunięty (por. Dz. 20:28-29; Ef. 4:11; Obj. 2:5). W ten sposób niegodziwe duchy w niebiosach były odstępczymi chrześcijanami w kościele, prowadząc kościół do “złego dnia” pokuszenia.

5. W ten sposób zagrożenie dla kościoła było dwukrotne: od Rzymian/żydowskiego prześladowania i od (często Judaistycznych) “fałszywych apostołów” (2 Kor. 11:13) wewnątrz. Zapamiętaj, że Ef. 6:11-13 został napisany do kościoła w Efezie. Paweł wcześniej ostrzegł ich o tym zagrożeniu od wewnątrz: “Wiem, że po moim odejściu wejdą między was wilki drapieżne, nie oszczędzając stada.Także spośród was samych powstaną ludzie, którzy głosić będą przewrotne nauki, aby pociągnąć za sobą uczniów.” (Dz.  20:29-30).

Tłumaczenie Rotherham dobrze wyciąga to na światło:

“Nasza walka jest przeciw księstwom, przeciw władzom, przeciw światu - władcom tej ciemności I przeciw niegodziwym duchom w niebiosach”.

6. W ten sposób wszystkie te rzeczy są “zasadzkami Diabła” (wers. 11) w sensie złych pragnień ciała wyrażonych przez system rządów światowych i odstępstwa chrześcijan.

7. “Niebieskie miejsca” mogą również odnosić się do pozycji władzy w świeckim świecie. W ten sposób król Babilonu był symboliczną “gwiazdą” w niebie (Iz. 14:12), tzn. wielkim władcą. Jezus jest “słońcem” (Mal. 4:2), święci są “gwiazdami” (Dan. 12:3) przyszłego porządku. Obecne “niebiosa” człowieka będą zastąpione przez nowe Niebiosa, kiedy Królestwo będzie ustanowione na ziemi (2 Piotra 3:13), tzn. pozycje władzy i panowanie, obecnie w rękach grzesznych ludzi, będą wręczone prawdziwym chrześcijanom. Święci Najwyższego posiądą królestwa ludzkie (Dan. 7:27). W ten sposób niegodziwe duchy w “niebach” mogą być odniesione do człowieka niegodziwego umysłu zamiast władzy w świecie, która prześladowała chrześcijan.

8. Istnieje możliwość, aby nadal interpretować “Diabła” w wers. 11, jako mającego pewny stopień odniesienia do “żydowskiego szatana”. “Niebieskie miejsca” z wers. 12 mogą odnosić się do żydowskich niebios; 2 Piotra 3 i Powtórzonego Prawa 32:1 mówi o żydowskich niebach. To jest wzmocnione przez fakt, że “słońce, księżyc i gwiazdy" symbolizują czasami Żydów (np. Rodzaju 22:17; 37: 9; Dan. 8: 9, 10, 24). Pokazaliśmy, że niegodziwe duchy mogą mieć odniesienie do żydowskich chrześcijan, którzy byli obdarzeni darami, ale zwracają się do odstępstwa. W ten sposób byliby zarówno w chrześcijańskich, jak i w żydowskich “niebiosach”. Zagrożenie  kościoła od wewnątrz upozorowane było przez Judaistów infiltrujących kościół (zob .“Sugerowane Wyjaśnienia” -wszystkie punkty - 2 Kor. 11:13-15), którzy byli Żydami. W “Sugerowane Wyjaśnienia” Nr 2 odnośnie 1 Tymoteusza 5:14-15, pokazano, że “zwodniczy duch” (duchy) z 1 Tymoteusza 4:1 był żydowskimi fałszywymi nauczycielami. W ten sposób “Diabeł” został zamanifestowany w rzymskich władzach i w Żydach w chrześcijańskim kościele.

“Zasadzki Diabła” oferuje wsparcie dla żydowskiego kontekstu w jednym z jego niewielu innych określeń przetłumaczonych jako “wyczekiwać by zwieść” w wierszu, w którym mowa o Judaistach subtelnie próbujących wprowadzać fałszywą doktrynę do kościoła: kościół był “miotany i unoszony lada wiatrem nauki przez oszustwo ludzkie i przez sprytny podstęp, zgodnie, z którym wyczekują by zwieść” (Ef. 4:14). Jeżeli “niebieskie miejsca” również reprezentują żydowski system, dalsze znaczenie jest rozwinięte w Efezjan 3:3-10: “tajemnica...że są współdziedzicami i członkami (z Żydami) jednego ciała i współuczestnikami obietnicy w Chrystusie Jezusie przez ewangelię.. by sprawić aby wszyscy (zarówno Żydzi, jak i Poganie) zobaczyli, co jest wspólnotą tajemnicy...Aby teraz nadziemskie władze i zwierzchności w okręgach niebieskich poznały przez Kościół różnorodną mądrość Bożą”, tzn. przez kościół pokazujący jedność, która zaistniała wewnątrz pomiędzy Żydem i Poganinem, żydowscy liderzy (“księstwa i władze w niebiosach”) moga docenić “różnorodną mądrość Boga”. To z kolei nawiązuje do Jana 17:21, “Aby wszyscy (Żydzi i Poganie) byli jedno.. aby świat (to określenie, które prawie zawsze znaczy żydowski świat w Ewangelii Jana) uwierzył,  żeś Ty Mnie posłał.”. “Zły dzień” w wers. 13 może być spowodowany przez Judaistów, którzy byli “złymi ludźmi i zwodzicielami” (2 Tym. 3:13). O związku pomiędzy 2 Tymoteusza 3 i Judaistami zobacz notatki o 2 Tymoteusza 2:26; o związkach pomiędzy nimi i “zwodzicielami” zobacz “Sugerowane Wyjaśnienia” Nr 2 o 1 Tymoteusza 5:14.

9.  Ps. 78:49 mówi o istnieniu "Anioła zła" w czasie paschalnego wysobodzenia, nie grzesznych Aniołów, ale Aniołów, którzy mieli odpowiedzialność sprowadzenia "zła" w sensie osądu, za który jest odpowiedzialny sam Bóg (Iz. 45:5-7). Bóg przynosił "zło" na świat pierwszego wieku w następstwie ukrzyżowania Jego Syna oraz odmowy pokuty przez Izraela. "Zło", które chrześcijanie doświadczali ze strony swoich prześladowców, ostatecznie zostało dozwolone i zaaranżowane przez samego Boga poprzez Jego Aniołów, w celu prrzysposobienia ich do Jego Królestwa. Można zatem interpretować zastępy niebiańskich duchów [Aniołów] odpowiedzialnych za sytuację na ziemi doświadczanej przez wierzących. Zauważ, że zmagali się oni z tymi siłami - i zmaganie niekoniecznie oznacza "przeciwko", ale może mieć sens 'obok kogoś, czegoś', 'w odniesieniu do'. Siły ciemności miały nad sobą kosmokratora ("władcę"); może być tak, że Aniołowie odpowiedzialni za "zło" mają nad sobą Anioła, tak jak "Anioł zła" w czasie paschy był koordynowany przez Anioła śmierci, któremu Anioł paschy [Anioł koordynujący "dobro"?] nie pozwolil dotknąć posłusznych Izraelitów (Wyj. 12:23). Jeśli  chodzi o słowo kosmokrator "W literaturze Rabbinicznej... grecki termin występuje jako obce słowo dla anioła śmierci" (1). Na co należy zwrocić uwagę to to, że Anioł śmierci nie był grzeszny, ale pracuje dla Boga, wykonując Jego pracę i Jego wolę. Zanotuj inne aluzje do nocy paschy w kontekście Ef. 6:18 = Wyj. 12:42 Heb.; Ef. 6:14, 15 = Wyj. 12:11; Dlatego może być tak w przypadku wiadomości z Ef. 6:12, że zło, w jakiejkolwiek formie możemy je spotkać, nie jest radykalne, nie ma nieograniczonego zasięgu w kosmosie, ale jest pod całkowitą kontrolą ostatecznie dobrego Boga i Jego prawych Aniołów. Pan Jezus mógł wspomnieć tego Anioła śmierci mówiąc, że książę tego świata nadchodzi, jak zrobił to w Egipcie w czasie paschy, ale nie znalazł żadnej przyczyny dla zabicia Chrystusa, tak jak wierni Izraelici zostali zachowani (Jan. 14:30).

Inne Podejście
David Pitt-Francis objaśnił spojrzenie na to, że wiele późniejszych dokumentów Nowego Testamentu jest pełnym komentarzem nad i krytyczną aluzją do popularnych pomysłów fałszywej religii, krążacej w tamtym czasie. Jego komentarz Efezjan 6 opatrzony jest cytatem o większej długości (2):

"Temat chrześcijańskiej wiadomości miał wstrząsnąć tymi wyobrażeniami bóstw z ich miejsc, żeby ludzie oddali  prawdziwą chwałę Chrystusowi i samemu Bogu w Niebie. Paweł opisuje konflikt chrześcijańskiego świadka jako walkę, nie przeciw ciału i krwi ale... “przeciw księstwom, przeciw władzom, przeciw władcom świata tej obecnej ciemności; przeciw złym duchom na wysokich miejscach.”. Dla wielu niezaznajomionych z rzeczywistym wpływem ewangelii, zarówno słońce, jak i księżyc wydawały się mieć osobowość, której tak naprawdę nie posiadały, tak jak gwiazdy nieba, samo nieba i te wywyższone części natury, takie jak góry i wyspy. W ten sposób Izajasz 2, który zawiera głównie proroctwo przeciw bałwochwalstwu w Izraelu oraz opisuje kult bożka w kontekście ‘wysokich gór i wzniosłych pagórków', zawiera opis ucieczki ludzi do jaskiń i dziur skalnych przed terrorem Boga, i opis ten jest zapożyczony w Objawieniu. Koniec kultu słońca, księżyca i gwiazd również jest przepowiedziany przez Izajasza w późniejszym fragmencie, gdzie wyimaginowani bogowie nieba opisani są jako ukarani: “W tym dniu, Pan ukarze wojska niebieskie, a królowie ziemi, na ziemi - będą zgromadzani razem jak więźniowie w dole... ... wtedy księżyc będzie zawstydzony, a słońce zawieszone dla Pana Zastępów będzie królować.” Tutaj zastęp niebiański nie może reprezentować królów ziemi, którzy są opisani oddzielnie w tym fragmencie. Królowie więżą siebie samych w dole, tak jak to robią ci z rozdziału 2 wchodząc do jaskiń i dziur w ziemi oraz starsi ludzie z szóstej pieczęci. Efektem chrześcijańskiego świadectwa będzie upadek wyimaginownych bogów starożytnego świata, gdzie wszyscy z nich byli związani ze wzniosłymi rzeczami natury. W grecko-rzymskim kontekście, dla przykładu słońce było związane z Apollem, księżyc z Artemizą, gwiazdy z wieloma bóstwami, a same niebiosa z Uranem. Góry i wyspy były nie tylko obiektami kultu, ale często miejscami kultu (równe ‘wysokim miejscom’ kultu odstępczego Izraela). Lecz grecko-rzymski kontekst jest częściowy i zwodniczy oraz doprowadził do ograniczonego i częściowego zrozumienia proroctwa. Interpretacja jest oczywista, a jednak najbardziej zlekceważona. W Starym Testamencie słowa 'słońce' i ‘księżyc’ występują często jako przedmioty fałszywego kultu. Określenie ‘zastępy niebieskie’ (tzn. gwiazdy) jest użyte podobnie. Nauczanie, że te rzeczy, które są wzniosłe w przyrodzie przedstawiają bogów, których następnie uważano za istniejących, przeciw któremu chrześcijaństwo walczyło, zostało wyraźnie zaakceptowane przez wczesny Kościół w czytaniu fragmentów takich jak: "Każda góra i pagórek będzie obniżona" (60) - aby przygotować autostradę dla postępu Ewangelii. Nie ma, ani nie istnieje jakiekolwiek "duchowe zło na wyżynach niebieskich" w takim sensie, w jakim to wyrażenie może zostać przede wszystkim zrozumiane przez nawróconych pogan, jednak uwielbienie słońca, księżyca i gwiazd zdominowało religijne kulty każdego narodu pod niebem, i jest związane z wszelkiego rodzaju złem. Proroctwa Starego Testamentu, takie jak cytat z Izajasza, zostały przedstawione by zaznaczać, że bogowie stracą moc, z powodu chrześcijańskiego świadectwa, większość ludzi w czasach Izajasza i Jana uznawała słońce, księżyc i gwiazdy jako osobowości same w sobie, czy czcili je, czy też nie. Każdy naród czcił swojego boga-słońce i boga-księżyca. Światło słońca i księżyca zostało  przez wielu zrównane z najwyższym światłem Samego Boga. Wypaczone uwielbienie wszystkich narodów zostało skierowane na zastępy nieba, i Izajasz w zacytowanych fragmentach przewidział czas, kiedy zastępy nieba będą ‘zawstydzone’ przez najwyższe światło Boskiej Prawdy.  To byłoby nużące by w Objawieniu nazwać konkretne bóstwa Grecji i Rzymu, tym bardziej bóstwa wszystkich innych narodów. Imiona boga-słońce, Apollo, Ra, Amon, Baal, Bel-Marduk .... same te imiona utworzyłyby spory katalog. Dodaj imiona boga-księżyca, zastępy niebios, nieba, wyspy - oraz bogów-gór i lista będzie niemożliwie długa. Dodatkowo, rozdział ten nie wspomina, jako to robi Izajasza, o bogach związanych z dębami i drzewami, ale jedynie o wielkich przeszkodach w postępie Ewangelii, o tych w niebie i tych zmierzających w kierunku nieba. Słowa Jezusa są nawet bardziej zwięzłe, ponieważ mówi On, że ‘moce niebios' będą wstrząśnięte. Te moce nie są naturalnymi zjawiskami (jak np. 'porządek' albo 'bieg' natury). W swoim oryginalnym kontekście słowo to znaczyło siły lub armie. To niepojęte, żeby anielskie armie zostały wstrząśnięte, stąd słowo to musi, używając języka Efezjan, oznaczać wyimaginowane siły podobno istniejące w niebiosach, pierwiastki duchowego zła na wyżynach niebieskich. Ten zbiór ‘mocy' był panteistycznym workiem Grecji, Rzymu, Egiptu, Babilonu i innych starożytnych narodów. Te moce straciły kontrolę nad umysłami ludzi z powodu śmiałości Kościoła w jego nauczaniu. Przygotowywał on drogę dla Baranka Bożego, by zająć niebo i dużo później ludzka naukowa wiedza ujawniła, że były one niczym więcej niż jałową masą materii. W ten sposób, 'zwierzchności i władze', 'moce niebieskie', 'zastępy niebios' wkrótce straciły swój wpływ. Niedługo Klemens Aleksandrii był śmiechu wart w 'Napominaniu Pogan' o pozornej niemocy tychże bogów, którzy swego czasu wydali się być tak bardzo aktywni".

Odnośniki
(1) R. Feldmeier, "Kosmokrator", in K. van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst, eds., Dictionary of Deities and Demons in the Bible(Grand Rapids: Eerdmans, 1999) s. 908-9.
(2) David Pitt-Francis, The Most Amazing Message Ever Written (Irchester: Mark Saunders Books, 1984) rozdział 4.